Sejm zajął się projektem ustawy, która ukróciła wyłudzanie dopłat do bezprawnie użytkowanej ziemi Skarbu Państwa. Od dnia wejściu w życie nowych przepisów o dopłaty bezpośrednie może ubiegać się tylko rolnik posiadający tytuł prawny do gruntów.
Podczas prac w sejmie nad projektem nowelizacji ustawy o płatnościach w ramach systemu wsparcia bezpośredniego klub PO wniósł poprawki. Pozwoliły one na zachowanie zgodności ustawy z unijnym prawem. Zdaniem PO ustawa była niewłaściwa, ponieważ dotyczyła tylko dzierżawców, a według prawa wszystkie podmioty powinny być traktowane w ten sam sposób. Sejmowa komisja rolnictwa oraz sejm nie poparli jednak żadnej z trzech zgłoszonych przez PO poprawek do ustawy.
Bałagan w przepisach
Wnioskodawca ustawy poseł Piotr Polak zwracał uwagę, iż unijne przepisy regulują, by dopłaty bezpośrednie przysługiwały osobom, które faktycznie prowadzą na gruntach działalność rolniczą. Nie precyzują one jednak, czy osoba ubiegająca się o przyznanie dopłaty musi posiadać tytuł prawny do tych gruntów. Było to niestety często powodem nadużyć i wyłudzeń – m.in. podczas bezumownego użytkowania gruntów należących do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państw.
Problemy z bezumownymi użytkownikami
Agencja Nieruchomości Rolnych podaje, iż powierzchnia zajęta przez bezumownych użytkowników na koniec września 2015 r. wynosiła blisko 3,3 tys. ha (973 przypadków). W agencji doszło także do 238 przypadków odmowy wydania nieruchomości po rozwiązaniu umów dzierżawy. Te tereny obejmują powierzchnię ponad 8,7 tys. ha. Według ANR powodem takiej sytuacji jest rozproszenie wolnych gruntów należących do Skarbu Państwa. Na koniec 2015 roku w zasobie znajdowało się ponad 450 tys. działek nierozdysponowanych o powierzchni ok. 244 tys. ha, w tym 60% ziemi stanowiły grunty przydatne rolniczo. Poprzez zajęcie gruntów przez bezumownego użytkownika i złożenie przez niego wniosku o płatności bezpośrednie dochodzi do uniemożliwienia ich zagospodarowania. W związku z tym, aby utrudnić takim osobom uzyskanie dopłat, nowe przepisy wprowadzają obowiązek przestawienia przez rolnika oświadczenia o prawie do dzierżawy ziemi. W sytuacji, gdy takie oświadczenie okaże się fałszywe, osoba je składająca będzie pociągnięta do odpowiedzialności karnej.
Ustawa weszła w życie 15 marca 2016 r., tj. w pierwszym dniu składania wniosków o dopłaty bezpośrednie.
